تحلیل دلایل نگاه فرادستی ـ فرودستی به اقشار در سیاست نامه با تکیه بر دیدگاه های روان شناختی اریک برن

بررسی سیاست نامه، اثرخواجه نظام­الملک طوسی، ما را باگونه­ای نگاه فرادستی­ـ­ فرودستی به افراد هر قشر مواجه می­سازد؛ مسئله­ای که بر بنیاد آرای اریک برن، نشان از فقدان تبادلی سالم از گونۀ بالغ­ـ­ بالغ و کثرت تبادل والد­ـ­کودک دارد؛ تبادلی که کثرت آن، خود نشانی است از وجود استبدادزدگی و خودکامه­پسندی در میان افراد یک جامعه. ایجاد یک جامعۀ طبقاتی و گسترش خودکامگی حاکمان، پیامد وجود چنین نگاهی به اقشار یک جامعه است؛ نگاهی که در متن سیاست نامه به وضوح مشاهده می­شود و در نهایت همین نگرش، به سبب منطق­گریز بودن حالت های روان­شناختی«والد» و «کودک»، مقدمات ایجاد خلل در حکومتی را مهیا می­سازد که نگارندۀ سیاست نامه، وزیر و نظریه­پرداز آن بود.